Amatör Telsizcilik ve Teknik Bilgiler – 1

Amatör Telsizcilik

Her ne kadar ülkemiz literatüründe adı “Amatör Telsiz” olarak geçsede aslında T.C. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı tarafından sağlanan sertifikasyonun adıdır. Uluslararası geçerliliğe sahip bu belge ile “Halk Bandı” olarak tabir edilen frekans aralıklarında veya Gemicilerin kullandığı bantlar kullanılabilir. İsmi amatör olsa da bu işi yapan kişiler radyo-telsiz hakkında birer profesyonel telsiz operatörleridir.

Telsiz Tarihçesi

İngilizce’ de “Radio” ve dilimize “Telsiz” olarak çevrilmiş olan bu cihaz 1.Dünya savaşının sonlarında duyulan ihtiyaç ve gereksinimler doğrultusunda 2.Dünya Savaşı başlamadan kısa süre önce kullanıma başlamıştır.

Aslında Radyo haberleşmesi 1800’lü yıllara dayansa da bugün kullandığımız anlamda “çift yönlü” telsiz haberleşmesine imkan veren telsiz sistemleri ve cihazlarının yaygın bir şekilde kullanımı 1940’ları bulmuştur.

Savaş esnasında askeri amaçlı kullanılmış ve barış dönemide ise Savunma, İç Güvenlik, Asayiş, Sağlık, Ulaşım alanında ve amatörler tarafından kullanılmıştır. Özellikle henüz İnternetin olmadığı 1950’lerde adeta bir idol haline gelmiş ve geniş çevrelere hitap etmiştir. Bu dönemde çift yönlü haberleşmenin yanı sıra uzay ve atmosfer kaynaklı frekans ve dalgaların dinlenmesi için gerek bilimsel gerek fantastik olarak kullanılmıştır.

Telsiz Tipleri: Masa Telsizi – Araç Telsizi – El Telsizi

Amatör Telsiz Kanunu

Türkiye’de “Amatör Telsizcilik” yıllarca 3222 sayılı kanunla yasaklanmış olsa da 1983 yılında çıkarılan 2813 sayılı yasa sayesinde önü açılmıştır. 2813 sayılı yasanın kabul ettiği “Amatör Telsizcilik Yönetmeliği” ne uygun olarak sizlerde birer amatör telsizci olabilirsiniz.

Öncesinde T.C. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Kıyı Emniyeti Genel Müdürlüğü‘ ne müracaat ederek açılan sınavlarda başarılı olmanız halinde “Amatör Telsiz Lisansı” almalısınız. Aksi takdirde telsiz kullanımınız “Walkie Talkie“(CB veya PMR frekansları) seviyesinde kalacaktır.

Telsiz Lisans Türleri

Bu cihazların max. çıkış gücü 0,5watt olmak zorundadır. Bu da kısa mesafede ve sadece izin verilen 8 frekans üzerinde belirlenen 32 farklı tonda telsiz iletişimi sağlayabilirsiniz demektir. Eğer büyük beklentilere sahipseniz A,B veya C tipi lisans başvurusunda bulunmanız gerekir.

Amatör Telsiz Lisansını alır almaz bu belge sayesinde ülkemizde BTK tarafından onaylanan telsiz cihazlarını satın alabilirsiniz. Yurt dışından satın almak her ne kadar fiyat açısından avantajlı gibi gözükse de frekans aralığı ve çıkış gücü bilgilerine dikkat etmeden almanız durumunda başınız ağrıyabilir.

Kısa bir tarihçe ve yasal mevzuat bilgisinden sonra telsiz tiplerinden ve bazı teknik terimlerden yola çıkarak Amatör Telsizcilik üzerine ilk makalemize başlamış olalım.

Telsiz Frekansları

Frekans: Tek yönlü veya çift yönlü yayın yapabilmek için gerekli dalga boyunun Mega Hertz biriminde karşılığıdır. Aynı frekansa sahip telsizler birbiri ile iletişim kurabilir.

Roger Beep: CB veya PMR frekanslarda yayın yapan walkie-talkie telsizlerde muhaberenin başında ya da sonunda çıkan marka ve modele göre değişkenlik gösteren sinyal sesidir. Amatör Telsizciler bu sesi kullanmazlar. Bunun yerine “OKEY” yada “Anlaşıldı” gibi kelimeler söylerler.

Ton(R-CTC/T-CTC): Aynı frekansta yapılan farklı muhaberelerin birbirine karışmasını engellemek amacıyla Ton adında bir güvenlik önlemi geliştirilmiştir. Böylece Konuşurken/Dinlerken sadece kendi grubunuzun muhaberelerini yakalamak için grubunuzdaki telsizlerin tamamında o frekans değeri için aynı Ton değeri girilmiş olmalıdır. Mandala bastığınızda veya dinleme konumunda olmak üzere iki farklı Ton değeri girilebilir. Örneğin 1.Kanal 446.00625 MHZ frekansı için R-CTC:67.0 ve T-CTC:127.3

ANI-ID: Telsizlerin kimlik numaralarıdır. İstendiği takdirde Roger Beep gibi sinyal sesi ile muhabere bitiminde tüm istasyonlara ulaştırılır. Bu sayede kimin muhabere yaptığı kayıt edilebilir.

[ads2]
Röle İstasyonu: Telsizler ancak çıkış gücü nispetinde daha uzağa sinyal gönderebilir. Özellikle yapılaşmanın yüksek olduğu kentlerde bu mesafe azalacaktır ve telsizleri kullanılamaz duruma düşürecektir. Bu nedenle kurulan “Telsiz Röle İstasyonları” sayesinde muhabereler daha geniş alanlara ulaştırılabilecektir. Röle kurulumu BTK iznine tabidir. Her yıl yenilenen ruhsat belgesi ile izin verilen frekanslarda işletilebilir.

Step: Amatör Telsiz üzerinde frekans atlatma oranıdır. 2.5 – 5 – 12.5 – 25 – 50 şeklinde olabilir.

SQL: Telsiz üzerinde gereksiz gürültü ve parazitleri engellemek için ayarlanan parametredir. İdeal değeri 6-8 arasıdır.

Analog Telsiz: Belirlenen frekans aralığında analog olarak çalışan telsizlerdir. Bu telsizlerde aynı anda bir kişi konuşabilir. Eğer aynı anda iki kişi konuşmak isterse mesafe ve çıkış gücü gibi parametrelere göre daha güçlü ve yakın olan telsiz konuşur. Konuşmalar aynı frekanstaki tüm telsizlerden duyulabilir. Güvenlik önlemi olarak sadece Ton ataması yapılabilir.

Dijital (IP) Telsiz: Bu tip telsizler de analog telsizlerle aynı frekans aralıklarında çalışabilir. Ancak IP tabanlı olduğu için güvenlik çok daha üst düzeydedir. Yazılımsal kripto algoritmaları yüklenerek aynı frekanstaki başka dijital ve analog telsizlerin muhabereyi duyması engellenir. Genele konuşmadan sadece iki telsiz ANI-ID numarası sayesinde birbiri ile konuşabilir (telefon mantığında). Hatta metin, fax veya data aktarımı yapılabilir.

Yapılacak grup yetkilendirmesi sayesinde az yetkili bir operatör konuştuğu esnada ondan daha yetkili bir diğer operatör konuşmaya başlarsa az yetkili olanın muhaberesi kesilir ve yetkisi üst olanın muhaberesi yayınlanır. Dağlık bölgelerde Röle/Repeater işlevi görebilir. Savunma, Sivil Savunma, Sağlık, Ulaşım ve İç Güvenlik birimlerince kullanılabilmektedir. Amatör Telsizcilerin kullanması yasaklanmıştır.

PMR Telsiz Frekansları ve Ton Değerleri

Aslında CB ve PMR frekanslarından bahsetmişken biraz detaya inmekte fayda var. PMR frekansları dediğimiz frekanslar toplamda 8 adettir ve 38 adette ton vardır.

8 kanal PMR Telsiz frekansları:

1. KANAL 446.00625mhz
2. KANAL 446.01875mhz.
3. KANAL 446.03125mhz.
4. KANAL 446.04375mhz.
5. KANAL 446.05625mhz.
6. KANAL 446.06875mhz.
7. KANAL 446.08125mhz.
8. KANAL 446.09375mhz.

38 Ton Değeri:

1. 67.0
2 .71.9
3 .74.4
4 .77.0
5 .79.7
6 .82.5
7 .85.4
8 .88.5
9 .91.5
10. 94.8
11. 97.4
12. 100.0
13 .103.5
14 .107.2
15. 110.9
16 .114.8
17 .118.8
18. 123.0
19. 127.3
20. 131.8
21. 136.5
22. 141.3
23. 146.2
24 .151.4
25. 156.7
26 .162.2
27 .167.9
28. 173.8
29. 179.9
30. 186.2
31. 192.8
32. 203.5
33. 210.7
34. 218.1
35. 225.7
36 .233.6
37 .241.8
38 .250.3